Το σινεμά τρόμου στη Λατινική Αμερική!

Ο κινηματογράφος του φανταστικού δεν είναι αποκλειστικά υπόθεση των ΗΠΑ και του Χόλιγουντ, της Ευρώπης και της Ασίας. 
Για την ακρίβεια έχει κάνει την εμφάνισή του από πολύ παλιά και σε ορισμένες χώρες της Λατινικής Αμερικής. 
Η μυθολογία συγκεκριμένων χωρών έχει επηρεάσει μάλιστα σε μεγάλο βαθμό τις θεματικές των ταινιών αυτών. 
Το σινεμά του φανταστικού υπήρχε από παλιά σε χώρες όπως η Βραζιλία, το Μεξικό και η Αργεντινή και δείχνει να ανθίζει κατά κάποιο τρόπο τα τελευταία χρόνια στην Χιλή, στην Ουρουγουάη, στην Κολομβία και στη Βενεζουέλα. 

Το φετινό 6ο Horrorant Film Festival – Νύχτες Τρόμου συμπεριέλαβε ένα ειδικό αφιέρωμα και εστίασε σε τρεις νέους δημιουργούς από την Αργεντινή, τη Χιλή και το Μεξικό που φέρνουν νέα πνοή στο κινηματογραφικό τοπίο των χωρών από όπου κατάγονται. 
Αυτοί είναι οι αδερφοί Luciano και Nicolás Onetti (Αργεντινή), Lucio Rojas (Χιλή) και Diego Cohen (Μεξικό). 

Όμως πριν φτάσουμε στο σήμερα, θα γίνει μια μικρή αναδρομή στο σινεμά του τρόμου των χωρών της Λατινικής Αμερικής και θα αναφέρουμε διάφορα παραδείγματα και ονόματα που θεωρούνται ενδιαφέρουσες ταινίες ενός είδους το οποίο έχει ξεκινήσει πραγματικά πολύ παλιά και συνεχίζει να συναρπάζει και να επηρεάζει τους πάντες μέχρι και σήμερα.

Βραζιλία

Στη μοναδική χώρα της Νότιας Αμερικής που δε μιλάει ισπανικά, η ιστορία του σινεμά του τρόμου ουσιαστικά ξεκινάει στην δεκαετία του ’60. 
Πρωτοπόρος και ασυμβίβαστος με έντονη επιρροή στο σινεμά των δεκαετιών που ακολούθησαν υπήρξε ο José Mojica Marins. 
Η ταινία του ‘At Midnight I ‘ll Take your Soul’ (1964)  είναι πραγματικά εντυπωσιακή. 
Στην ταινία αυτή εμφανίζεται και ως ‘Coffin Joe’, το alter ego του. 
Είναι επίσης η πρώτη ταινία τρόμου της Βραζιλίας. 
Αργότερα, ο Marins θα σκηνοθετήσει τη συνέχεια με την εξίσου ιδιαίτερη ονομασία ‘This Night I ‘ll Possess Your Corpse’ (1967) και πολλά χρόνια ύστερα το ‘Embodiment Of  Evil’ (2008), ταινίες στις οποίες για μια ακόμα φορά θα ενσαρκώσει την καλτ φιγούρα του Coffin Joe.

Σε πιο πρόσφατους χρόνους, πέρα από τον Marins υπάρχουν και άλλοι δημιουργοί που αναγνωρίζονται οι δουλειές τους σε παγκόσμιο επίπεδο. 
Κάποιοι από αυτούς είναι οι David Schurmann με το ‘Missing’ (2011), ο Fernando Coimbra με το ‘A Wolf At The Door’ (2013) και ο Samuel Galli με το ντεμπούτο του ‘Our Evil’ (2017), το οποίο είδαμε πέρυσι στις ΝΥΧΤΕΣ ΤΡΟΜΟΥ.
Μια χώρα σαν τη Βραζιλία διαθέτει ιδανικές περιοχές για γυρίσματα ταινιών και συνεχίζει να εκπλήσσει.

Αργεντινή

Το σινεμά του φανταστικού ολοένα και μεγαλώνει με το πέρασμα των χρόνων στην Αργεντινή. 
Ξεκινάμε πίσω στη δεκαετία του ’60 με ταινίες όπως το ‘Blood of the Virgins’ (1967) του Emilio Vieyra ή το γυρισμένο στην Ισπανία ‘A Dragonfly for Each Corpse’ (1975) από τον Αργεντινό σκηνοθέτη León Klimovsky στα μέσα της δεκατίας του ‘70 για να φτάσουμε στον 21ο αιώνα με ταινίες όπως τα ‘Jennifer’s Shadow’ (2004) των Daniel de la Vega και Pablo Parés – εδώ συναντούμε και τη Faye Dunaway σε βασικό ρόλο – το ‘36 Steps’ (2006) και το ‘Cold Sweat’ (2010) του διάσημου Ισπανού σκηνοθέτη Adrián García Bogliano και το ‘The Second Death’ (2012) του Santiago Fernández Calvete. 

Προφανώς από αυτό το αφιέρωμα δε γίνεται να λείψει το φοβερό δίδυμο των αδερφών Luciano και Nicolás Onetti. 
Οι δουλειές τους σπάνε τους κανόνες του σύγχρονου σινεμά της Αργεντινής. 
Κορυφαία τους στιγμή ήδη θεωρείται η giallo τριλογία τους που περιλαμβάνει τις ταινίες ‘Sonno Profondo’ (2013), ‘Francesca’ (2015) και ‘Abrakadabra’ (2018). 
Άξιας προσοχής είναι και η ταινία τους ‘What the Waters Left Behind’ (2017). 
Η τριλογία αυτή λειτουργεί ως revival για το είδος του γνωστού giallo που μεσουρανούσε στο ξεκίνημα της δεκαετίας του ’70 στην Ιταλία και στην Ισπανία. 
Δίνοντας έμφαση ακόμα και στις πολύχρωμες αφίσες των ταινιών τους, τα αδέρφια Onetti είναι άξιοι στην προσπάθεια τους να διατηρήσουν τη νοσταλγία αυτού του είδους στη σημερινή εποχή με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο.

Στα τελευταία δέκα χρόνια η κινηματογραφική βιομηχανία της χώρας είναι ασταμάτητη. 
Έτσι, υπάρχουν ταινίες όπως το ‘Darkness by Day’ (2013) του Martín De Salvo, το ‘Terrified’ (2017) του Demián Rugna, το ‘Crystal Eyes’ (2017) των Ezequiel Endelman και Leandro Montejano. 
Ακόμα και περισσότερο πρόσφατες ταινίες όπως το ‘Necronomicón’ (2018) του Marcelo Schapces και το ‘Luciferina’ (2018) του Gonzalo Calzada δείχνουν πως το σινεμά τρόμου της Αργεντινής έχει πάρει την σωστή κατεύθυνση. 
Και συνεχίζει δυνατά.

Μεξικό

Η λέξη ‘τρόμος’ έχει άρρηκτη σχέση με το Μεξικό και την ιστορία του γενικά. 
Μυθολογία, ήθη, έθιμα, θρησκεία, ψυχανάλυση, όλα αυτά συνέβαλαν στην ανάπτυξη του είδους. 
Κάποιος αν αναζητήσει να βρει ταινίες του είδους αυτού θα πάει αρκετά πίσω στη δεκαετία του ’30. 
Εκεί θα ακούσει τα ονόματα των Fernando de Fuentes και Juan Bustillo Oro που θεωρούνται πρωτοπόροι με ταινίες όπως το ‘The Phantom of the Convent’ (1934) και ‘El Misterio del Rostro Pálido’(1935) που σκηνοθέτησαν αντίστοιχα. 
Στις δεκαετίες του ’40 και ειδικά του ’50 γυρίζονται αρκετές ταινίες με θέμα τους βρικόλακες. 
Στη δεκαετία του ’50 κυριάρχησε βασικά ο σκηνοθέτης  Fernando Méndez. 

Ένας από τους πιο γνωστούς θρύλους της μεξικάνικης κουλτούρας είναι η ιστορία της La Llorona, ενός φαντάσματος μιας γυναίκας που έπνιξε τα παιδιά της και ψάχνει να τα βρει στο ποτάμι κλαίγοντας. 
Η ιστορία αυτή ήταν και η πηγή έμπνευσης για τον σκηνοθέτη Rafael Baledón να σκηνοθετήσει το 1961 το ‘The Curse of the Crying Woman’ που τελικά κυκλοφόρησε  δύο χρόνια μετά, το 1963. 
Ο σκηνοθέτης Chano Urueta σκηνοθέτησε το 1962 την ταινία ‘The Witch’s Mirror’ ενώ εν έτει 1968 έρχεται μια από τις πιο γνωστές ταινίες τρόμου από το Μεξικό. 
Αυτή είναι η ταινία ‘Even The Wind Is Afraid’ που σκηνοθέτησε ο Carlos Enrique Taboada. 
Την επόμενη χρονιά θα γυρίσει ένα επίσης διάσημο έργο με τίτλο ‘The Book of Stone’ (1969). 
Στη δεκαετία του ’70 ο Taboada θα γυρίσει επίσης το ‘Blacker Than The Night’ (1975). 
Το 1977 θα γυριστεί μια ταινία με προφανή επιρροή από το ‘Jaws’ (1975) του Spielberg. 
Αυτή η ταινία λέγεται ‘Tintorera’ που γύρισε ο René Cardona Jr. 

Μια ακόμα διάσημη και πετυχημένη ταινία τρόμου από τη δεκαετία του ’70 εμφανίζεται. 
Ονομάζεται ‘Alucarda’ (1978) και την γύρισε ο Juan López Moctezuma. 
Θεωρείται καλτ ταινία. 
Σπουδαίος επίσης θεωρείται και ο Arturo Ripstein – γνωστός για την ταινία του ‘The Castle of Purity’ που γύρισε το 1973 –  ο οποίος σκηνοθέτησε το ‘Aunt Alejandra’ το 1979. 
Στη δεκαετία του ’80 ο Carlos Enrique Taboada επιστρέφει δυναμικά με το ‘Poison for the Fairies’ (1984) το οποίο τον καθιστά ως έναν από τους πιο γνωστούς δημιουργούς του μεξικάνικου σινεμά τρόμου.

Δε γίνεται να μην αναφέρουμε έναν από τους πιο επιδραστικούς σκηνοθέτες των χρόνων μας, το Guillermo del Toro. 
Ο del Toro έκανε το ντεμπούτο του πίσω στο 1993 με την ταινία ‘Cronos’  και δεν άργησε να γίνει αγαπητός τόσο στο Μεξικό όσο και στον υπόλοιπο κόσμο με το έργο του. 
Εξαιρετικό δείγμα δουλειάς του σίγουρα είναι το ‘The Devil’s Backbone’ (2001) που συνδυάζει με μοναδικό τρόπο τον τρόμο και το σινεμά του φανταστικού με την ιστορία. 
Πέρα από τον del Toro σήμερα, επίσης διαπρέπουν σκηνοθέτες όπως ο Jorge Michel Grau με το ‘We Are What We Are’ (2011), ο Lex Ortega με το ‘Atrocious’ (2015) και ο Emiliano Rocha Minter με το ‘We Are The Flesh’ (2016). 
Ο ταλαντούχος μοντέρ και σκηνοθέτης Diego Cohen συνεχίζει να τιμά το είδος στη χώρα του με ταινίες σαν το ‘Perdidos’ (2014), το ‘Honeymoon’ (2015) και το πιο πρόσφατο ‘Romina’ (2018).

Χιλή

Είναι πολύ πιθανό να ακούσει κάποιος το όνομα ‘Χιλή’ και αμέσως να του έρθει στο μυαλό ο μεγάλος Χιλιανός σκηνοθέτης Alejandro Jodorowsky. 
Καθόλου απίθανο. 
Η δουλειά του είναι συνδεδεμένη με το σινεμά του φανταστικού από τις πρώτες του δουλειές μέχρι και τις πιο πρόσφατες. 
Ωστόσο, η πρώτη καθαρά ταινία τρόμου από τη Χιλή θεωρείται από πολλούς το ‘Black Angel’ (2000) του Jorge Olguín. 
Ο ίδιος συνέχισε το έργο στην ίδια κατεύθυνση με το ‘Eternal Blood’ (2002). 
Παράλληλα, ο Patricio Valladares το 2012 φτιάχνει το ‘Hidden In The Woods’  το οποίο δύο χρόνια αργότερα θα κάνει remake στις ΗΠΑ. 
Άλλοι γνωστοί δημιουργοί από τη Χιλή είναι οι Jorge Mella και φυσικά ο Lucio Rojas. 
Συγκεκριμένα ο Lucio Rojas αποδεικνύεται ιδιαίτερα παραγωγικός στη χώρα του χάρη στο ταλέντο του. 
Ανάμεσα στις ταινίες του συναντούμε τα ‘Zombie Dawn’ (2011), ‘Perfidia’ (2014), ‘Sendero’ (2015) και ‘Trauma’ (2018). 
Και ήδη ετοιμάζει νέα ταινία.

Κολομβία

Δεν ακούμε συχνά για ταινία τρόμου από την Κολομβία. 
Γνωρίζουμε παρόλα αυτά το ‘At the End of the Spectra’ (2006) του Juan Felipe Orozco και το ‘El Páramo’ ( 2011) του Jaime Osorio Marquez, ταινίες που κρατούν τη φλόγα αναμμένη για το σινεμά τρόμου της χώρας.

Ουρουγουάη

Γνωστή περισσότερο για το ποδόσφαιρο της. 
Από την Ουρουγουάη έρχεται μια ταινία που συμπεριλαμβάνεται σε αρκετές λίστες με τις καλύτερες ταινίες τρόμου της χρονιάς. 
Λόγος γίνεται λοιπόν για την ταινία ‘La Casa Muda’ (2010) του Gustavo Hernández ο οποίος φημολογείται πως γύρισε την ταινία σε μια μόνο λήψη… 
Η ταινία πήρε γενικά καλές κριτικές και προκάλεσε ενθουσιασμό.

Περού

Το περίφημο Μάτσου Πίτσου, τα λάμα και τα τοπία στις ταινίες του Werner Herzog σίγουρα έρχονται στο νου όταν σκέφτεσαι αυτή τη χώρα της Νότιας Αμερικής. 
Και όμως το σινεμά του φανταστικού υπάρχει και εκεί. 
Πρόσφατα, λοιπόν, ο σκηνοθέτης Dorian Fernández-Moris γύρισε την ταινία ‘Sinister Circle’ (2016) που και αυτό το είδαμε στις ΝΥΧΤΕΣ ΤΡΟΜΟΥ ΤΟ 2017.

Βενεζουέλα

Εκτός από πετρέλαια η Βενεζουέλα έχει και τον σκηνοθέτη Alejandro Hidalgo. 
Με την ταινία του ‘The House at the End of Time’ (2013) ο σκηνοθέτης σημείωσε μεγάλη επιτυχία στη χώρα του. 
Για την ακρίβεια η ταινία του είναι η πρώτη ταινία τρόμου από τη Βενεζουέλα, η πιο πετυχημένη εισπρακτικά ταινία τρόμου στην ιστορία της χώρας και η ταινία που διανεμήθηκε παγκόσμια περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη ταινία που έχει παραχθεί στη Βενεζουέλα γενικά! 
Μια ταινία τρόμου κατάφερε έτσι να σπάσει το ένα μετά το άλλο ρεκόρ γράφοντας ιστορία.

Συνοπτικά μπορούμε να πούμε πια ότι το σινεμά του φανταστικού και του τρόμου απασχολεί μεγάλη μερίδα χωρών της Λατινικής Αμερικής. 
Καλό είναι να γνωρίζουμε τι υπάρχει και τι συμβαίνει σε κάθε μέρος του πλανήτη μας. 
Ποτέ δεν είναι αργά να ανθίσει ένα είδος όταν πρέπει, πόσο μάλλον τη στιγμή που υπάρχει λόγος να γίνει αυτό.

Πάνος Μουζάκης