Σε Ακολουθεί - It Follows review

Μία έφηβη κοπέλα βγαίνει τρέχοντας από το σπίτι της καταδιωκόμενη από μία οντότητα που μόνο αυτή μπορεί να δει και κανείς άλλος.
Την επόμενη μέρα βρίσκεται νεκρή δίπλα στη θάλασσα.

Μερικές σκηνές αργότερα, ο Jeff (Jake Weary, Zombeavers) έρχεται σε ερωτική συνεύρεση με την πρωταγωνίστρια της ταινίας, τη Jay (Maika Monroe, The Guest) μέσα στο αυτοκίνητό του.

Αμέσως μετά την αναισθητοποιεί και τη μεταφέρει σε ένα εγκαταλειμμένο κτήριο, όπου τη δένει σε μια καρέκλα.

Όταν η Jay συνέρχεται, βλέπει μια γυναίκα να την πλησιάζει έχοντας απειλητικές διαθέσεις.
Ο Jeff βρίσκεται δίπλα της και της αποκαλύπτει:

«Αυτό το πράγμα θα σε ακολουθεί.
Κάποιος το πέρασε σε μένα κι εγώ το πέρασα σε σένα, όταν ήμασταν στο αμάξι.
Μπορεί να μοιάζει με κάποιον που γνωρίζεις ή ακόμη να είναι κάποιος άγνωστος μέσα στο πλήθος – κάτι που το βοηθάει ώστε να σε πλησιάσει.
Μπορεί να μοιάζει με οποιονδήποτε, όμως είναι ένας και μοναδικός.
Μερικές φορές μπορεί να μοιάζει με ανθρώπους που αγαπάς, μόνο και μόνο για να σε κάνει να τρελαθείς.
Πήγαινε να πλαγιάσεις με κάποιον όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και να το περάσεις σε αυτόν.
Αν σε σκοτώσει θα επιστρέψει σε μένα.
Ποτέ μην πας σε μέρος που να υπάρχει μόνο μια έξοδος.
Είναι πολύ αργό, όμως δεν είναι χαζό».

Το It Follows είναι ένα μεταφυσικό θρίλερ σε σενάριο και σκηνοθεσία του David Robert Mitchell, που έχει αποσπάσει πολύ καλές κριτικές από το κοινό του κινηματογραφικού τρόμου.

Κάποιοι θα περίμεναν ότι μια ιστορία που έχει ως κεντρικό της θέμα μία κατάρα που μεταδίδεται μέσω του σεξ, θα μπορούσε να κινηματογραφηθεί ανάλαφρα και χαβαλετζίδικα, όπως συμβαίνει με πολλά σύγχρονα teen-slashers.

Η ταινία του Mitchell όμως επικεντρώνεται στις ενοχές και στην ευθύνη που συνοδεύουν το σεξ σε νεαρές ηλικίες, χωρίς να έχει την πρόθεση να κουνήσει το δάχτυλο ή να νουθετήσει το νεαρό κοινό, αλλά θέλοντας απλά να κερδίσει τον σεβασμό και την εκτίμησή του.

Το καταφέρνει περίφημα, δημιουργώντας μια αλληγορία γύρω από τα συναισθήματα αυτά και παρουσιάζοντάς την με την μορφή μιας μεταφυσικής κατάρας που καταδιώκει την νεαρή πρωταγωνίστρια και όσους έρχονται σε σεξουαλική επαφή μαζί της.

Η σοβαρότητα με την οποία διαπραγματεύεται την θεματολογία του, η ατμοσφαιρική του σκηνοθεσία και οι πετυχημένοι πειραματισμοί με την εικόνα, έκαναν πολλούς να παραδεχτούν ότι το It Follows είναι μια πρωτοποριακή κινηματογραφική εμπειρία, ικανή να αντέξει στο πέρασμα του χρόνου και να καταστεί κλασική.

Στην πραγματικότητα όμως, ο Mitchell έχει επηρεαστεί εμφανώς από τον ασιατικό τρόμο που μεσουράνησε κατά την προηγούμενη δεκαετία (κυρίως από τον Ιαπωνικό) και αυτό εύκολα μπορεί να γίνει αντιληπτό απ’ όσους έχουμε εντρυφήσει στο συγκεκριμένο είδος.

Πράγματι, αν κάποιος μου αφηγούνταν λεπτομερώς την πλοκή, θα έβγαζα το συμπέρασμα ότι πρόκειται για μια Ιαπωνική παραγωγή με Γιαπωνέζους ηθοποιούς.

Το ίδιο ισχύει και για όλα τα επί μέρους στοιχεία που συνθέτουν το εν λόγω έργο, όπως είναι ο λυρισμός στους διαλόγους, η απουσία μουσικής σε σκηνές έντασης που ενισχύουν το συναίσθημα της ανατριχίλας, η ενσάρκωση της μεταφυσικής απειλής σε τρομακτικές ανθρώπινες φιγούρες καθώς και η όλη θεματολογία της κατάρας.

Πρόκειται για το J-horror στις καλύτερές στιγμές του και μάλιστα αποδίδεται πολύ πιο πιστά απ’ ότι τα νερόβραστα αμερικάνικα remake των ασιατικών επιτυχιών που παρακολουθήσαμε την προηγούμενη δεκαετία.

Τα ακόμη καλύτερα νέα είναι ότι αυτή τη φορά πρόκειται για ένα πρωτότυπο σενάριο.
Τι άλλο να ζητήσει κανείς;

Ακόμη και το δόγμα «show, don ‘t tell» αποδομείται στο It Follows όπως συνέβαινε σε πολλές από τις ασιατικές παραγωγές.

Τα λόγια που λέει ο Jeff στην Jay και που παρέθεσα στην αρχή αυτής της κριτικής, περιγράφουν περιληπτικά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η «κατάρα» και θυμίζει τις Ιαπωνικές ταινίες τρόμου, όπου κάποιος «εμπειρογνώμονας» εμφανίζεται από το πουθενά και δίνει μια γρήγορη και πεταχτή εξήγηση για τα όσα αντιμετωπίζουν οι πρωταγωνιστές (και όποιος κατάλαβε, κατάλαβε).

Όταν όμως ο Mitchell περνάει από τη θεωρία στην πράξη, καταφέρνει να πείσει ότι αυτό που στην αρχική του σύλληψη ακούγεται απλώς ενδιαφέρον, μπορεί να εκτελεστεί με έναν τρόπο που προκαλεί τρόμο και δέος στον θεατή.

Τα στοιχεία του σουρεαλισμού από την Άπω Ανατολή είναι επίσης παρόντα και ίσως να δυσαρεστήσουν την μερίδα του κοινού που θέλει εξηγήσεις για όλα όσα βλέπει.

Δεν μαθαίνουμε ούτε το πώς ξεκίνησε η κατάρα της ιστορίας, ούτε αν περιορίζεται στα σύνορα της επαρχιακής πόλης όπου κατοικούν οι έφηβοι ήρωες της ιστορίας ή αν συντελείται σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η αλήθεια είναι ότι αυτού του τύπου η «δημιουργική ασάφεια» έχει μια γοητεία, καθώς ο καθένας μας καλείται να δώσει από μόνος του τις εξηγήσεις που ταιριάζουν στο υποκειμενικό του γούστο.

Κλείνοντας, μπορώ να πω ότι το It Follows είναι πράγματι μια θαυμάσια – και πρωτοποριακή σε επί μέρους τομείς - δουλειά, αλλά μόνο για τα αμερικάνικα δεδομένα, καθώς επιστρατεύει αρετές από τον ασιατικό κινηματογράφο.

Όπως και να ‘χει όμως, πρόκειται για μια πολύ καλή ταινία που σέβεται το κοινό της και που παρέχει άφθονη τροφή για σκέψη και συζητήσεις.

Βασίλης Γιαννάκης.