Τηλεόραση ...επανάστασης!

Γράφει ο Κώστας Κίτσιος.

Από έναν μακροχρόνιο λήθαργο φαίνεται ότι ξύπνησαν αρκετοί αυτές τις μέρες, καθώς το επικείμενο κλείσιμο της ΕΡΤ, η χειρότερη - έως τώρα - μορφή λογοκρισίας, επιδιώκει την φίμωση σε κάθε τι διαφορετικό, στην διάδοση ιδεών και απόψεων, στην ελευθερία έκφρασης, στον πολιτισμό. 

Έναν πολιτισμό που μπορεί να πάσχει τα τελευταία χρόνια αλλά είναι αναγκαίως αν θέλουμε να λεγόμαστε άνθρωποι. 
Έναν πολιτισμό που τα ιδιωτικά ΜΜΕ αλλά και οι πολιτικοί, φαίνεται ότι τον έχουν ξεχάσει, αν όχι διαγράψει, τελείως.

Αυτόν τον πολιτισμό ξανά ανακαλύπτουμε αυτές τις μέρες, όχι μόνο εμείς αλλά και οι εργαζόμενοι στην ΕΡΤ, που όσες αλήθειες δεν είχαν πει μέχρι τώρα τις λένε όλες μαζεμένες, καθώς και αυτοί όπως και όλη η Ελλάδα, είχαν γίνει θύματα αλλά και θύτες στην κακοποίηση και προώθηση της - δικιάς τους παραμορφωμένης - αλήθειας, στον εξευτελισμό και στην εκδικητικότητα αυτού που φταίει για τα δικά μας δεινά. 

Μέχρι να ρθει η σειρά μας, να φταίμε εμείς για τα δεινά των άλλων.



Είναι εύκολο άραγε να παραμείνει η ΕΡΤ αλλά και εμείς ξύπνιοι, έχοντας απέναντι μας έναν μηχανισμό παραπληροφόρησης με τεράστια δύναμη και επιρροή;

Οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν ψέματα για να πουν την αλήθεια, ενώ οι πολιτικοί χρησιμοποιούν ψέματα για να την καλύψουν...(V for Vendetta).

Αν για το δεύτερο μέρος της φράσης δεν χρειαζόμαστε παραδείγματα για να πειστούμε, για το πρώτο θα δούμε παρακάτω δύο ταινίες όπου η τηλεόραση στάθηκε με αξιοπρέπεια απέναντι στον κόσμο, και μία που υπήρξε το μέσο για εκφοβισμό της κοινής γνώμης αλλά και το μέσο μέσα από το οποίο ξεκίνησε η αφύπνιση της κοινωνίας.


Network (1976)

Ίσως μαζί με το Newsroom που θα δούμε παρακάτω ότι πιο επίκαιρο όσον αφορά την ελευθερία έκφρασης, τον πλουραλισμό και την διαφάνεια στην τηλεόραση.

Η ταινία του Sidney Lumet πιάνει ακριβώς τον παλμό των μεγάλων ιδιωτικών δικτύων τηλεόρασης και τις βλέψεις τους για κέρδος.

Ο Howard Beale (Peter Finch), ένας εκφωνητής ειδήσεων σε μεγάλο τηλεοπτικό δίκτυο της Αμερικής, χάνει τα λογικά του όταν του ανακοινώνεται η απόλυση του λόγω χαμηλής τηλεθέασης.

Αυτό που ακολουθεί μπορεί να αποδοθεί μόνο με την φράση "από μικρό και από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια". 
Αρχίζει να μιλά ως άλλος προφήτης μέσω του δελτίου ειδήσεων και να κατακεραυνώνει ό,τι τον καταπιέζει και του κρύβει την αλήθεια, με πρώτο και καλύτερο το μέσο στο οποίο δουλεύει, την τηλεόραση.

Η φράση " I'm as mad as hell and I'm not going to take this anymore! " έχει συμπεριληφθεί στη λίστα του American Film Institute με τις 100 καλύτερες φράσεις από ταινίες του αμερικάνικου κινηματογράφου (όπως θα δείτε και στο παρακάτω βίντεο).



Τα μηχανάκια τηλεθέασης χτυπάνε κόκκινο και ο Howard αποκτά την δικιά του εκπομπή, μέχρι την στιγμή που κατασπαράζεται από την ίδια τηλεόραση που του έδωσε την «ελευθερία» λόγου.

Αυτό το κουτί φτιάχνει ή χαλάει προέδρους, πάπες, πρωθυπουργούς. 
Αυτό το κουτί είναι η πιο απίστευτη, διαολεμένη δύναμη αυτού του άθεου κόσμου... και αλίμονό μας αν ποτέ πέσει στα χέρια των λάθος ανθρώπων!

Αλλά ας ξεκινήσουμε από κάπου, ας ξεκινήσουμε από τα εύκολα, ας καθαρίσουμε τα μυαλά μας από την μπόχα πρώτα επειδή η μόνη αλήθεια που ξέρετε είναι αυτή που παίρνετε απʼ αυτό το κουτί. 

Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια ολόκληρη γενιά που δεν ξέρει τίποτε άλλο εκτός από όσα βγαίνουν απʼ αυτό το κουτί!

Howard Beale 


The Newsroom (2012- )

Μία από τις καλύτερες τηλεοπτικές σειρές ever, από τον Aaron Sorkin (The West Wing 1999-2006) και το HBO, που μας δείχνει πώς πρέπει να είναι τα δελτία ειδήσεων, πώς θα έπρεπε να λειτουργούν οι δημοσιογράφοι, αλλά και γιατί δεν συμβαίνει σχεδόν ποτέ αυτό στην πραγματικότητα.

Ένας παρουσιαστής ειδησεογραφικής εκπομπής (Jeff Daniels) που δεν παίρνει ποτέ σαφή θέση, δεν ζορίζει ποτέ κανέναν με επικίνδυνες ερωτήσεις και έχει ένα σταθερό αλλά - κλασικά - κοιμισμένο κοινό, τρώει ένα περίεργο φλας και αρχίζει μια εκστρατεία αφύπνισης του αμερικάνικου λαού.

Η "σπίθα" που έβαλε φωτιά στο λόγο του άναψε όταν ευρισκόμενος σε μια εκπομπή μαζί με έναν ρεπουμπλικάνο και μια δημοκράτη, αρχίζει να τα χώνει ανηλεώς και στους δύο αλλά και στο κοινό που περίμενε να ακούσει γιατί η Αμερική είναι η καλύτερη χώρα στον κόσμο. 

Αντ΄ αυτού καταθέτει έναν μεγάλο όγκο επιχειρημάτων και στατιστικών, με ειρωνικό και επιθετικό λόγο που καταδεικνύουν το ακριβώς αντίθετο.



Πέρα από τις πολύ καλές ερμηνείες (ο Jeff Daniels είναι ΑΠΙΣΤΕΥΤΟΣ), τις in your face ουσιαστικές ερωτήσεις/απαντήσεις και το ολοκληρωτικό ξεβράκωμα οποιουδήποτε λειτουργεί εις βάρος του -αμερικάνικου- λαού, η σειρά έχει και ένα ακόμα μεγάλο ατού.

Όλες οι ειδήσεις που παρουσιάζονται είναι 100% πραγματικές, όπως η διαρροή πετρελαίου στον κόλπο του Μεξικού το 2010, η φασίζουσα οργάνωση Tea Party, οι αδερφοί Koch (κάτι σαν τους δικούς μας καναλο/βιομηχανο/εφοπλιστές), ο θάνατος του Οσάμα Μπιν Λάντεν και ...η κρίση χρέους στην Ελλάδα.


V for Vendetta (2005)

...but I've spoken too much. 

Behold the visualization of the vengeful visionary, for you, my valiant viewers!

Δευτερόλεπτα αφού πέσει ο τίτλος της ταινίας, παρακολουθούμε μέσα από τον δέκτη του μοναδικού πλέον «νόμιμου» καναλιού της Μεγάλης Βρετανίας, τον Lewis Prothero (Roger Allam), υπεύθυνου προπαγάνδας μιας φασιστικής απολυταρχικής κυβέρνησης, να ξερνάει ένα λόγο μίσους ενάντια σε οποιονδήποτε και οτιδήποτε διαφορετικό.

Μέσω μιας απίστευτα βίαιης προπαγάνδας η κυβέρνηση έχει καταφέρει την «εξάλειψη» όποιου διαφωνεί και ο κόσμος φοβισμένος βλέπει, ακούει αλλά δεν μιλάει.

Όταν ο Dascomb (Ben Miles), διευθυντής του καναλιού, ερωτάται εάν θα πιστέψει ο κόσμος μια κατασκευασμένη είδηση η απάντηση του είναι αφοπλιστική.

- Γιατί όχι; Είναι στο κανάλι BTN. Η δουλειά μας, είναι να μεταδίδουμε ειδήσεις και όχι να τις " εφευρίσκουμε ". " Αυτή είναι δουλειά της Κυβέρνησης."

Αυτό όμως επρόκειτο να αλλάξει, καθώς η έφοδος στο τηλεοπτικό δίκτυο του ζωσμένου με εκρηκτικά V και η αναμετάδοση ενός μηνύματος πού παροτρύνει τους πολίτες να ξεσηκωθούν κατά της κυβέρνησής τους και να τον συναντήσουν σε ένα χρόνο, στις 5 Νοεμβρίου, έξω από τη Βουλή, την οποία υπόσχεται να καταστρέψει, αφυπνίζει την κοινωνία.



Φεύγοντας από το κτίριο του BTN ο V αφήνει έναν εκρηκτικό μηχανισμό και o Dascomb προτιμάει να πεθάνει παρά να αφήσει το καλύτερο μέσο προπαγάνδας, την τηλεόραση, να χαθεί.

Ένα χρόνο μετά, ο καγκελάριος Adam Sutler (John Hurt), μέσω του BTN, προσπαθεί να ξανά τρομοκρατήσει τον βρετανικό λαό, αλλά είναι ήδη αργά...



Δεν είναι η ΕΡΤ.  
Είναι η Δημοκρατία.