Horrorant Classics: Προετοιμασία Για Έγκλημα - Dressed To Kill (1980)

Γράφει ο Νίκος Σιδεράς.

Με βεβαιότητα μπορώ να πω ότι αυτό το αριστοτεχνικά δομημένο ερωτικό θρίλερ του Brian De Palma, αποτελεί ένα από τα καλύτερα μαθήματα σασπένς που έγιναν ποτέ και αδιαμφισβήτητα μια από τις χρυσές στιγμές για το παγκόσμιο σινεμά.

Μπορεί οι νεότεροι να αγνοούν ακόμα και την ύπαρξη του, αλλά πραγματικά θα βρεθούν προ εκπλήξεως σε περίπτωση που εισχωρήσουν στο ζοφερό κόσμο του διαβολικά έξυπνου σκηνοθέτη.

Κάπως έτσι κι εγώ, πολλά χρόνια πριν, πιάστηκα απροετοίμαστος όταν έπεσε στα χέρια μου η VHS κόπια του φιλμ.

Ποτέ μου δεν είχα αντικρίσει κάτι τόσο αγωνιώδες και ταυτόχρονα εφιαλτικό. Ένα θρίλερ πραγματικά απρόβλεπτο και ολότελα πρωτοποριακό.

Ακόμα θυμάμαι πόσο εμβρόντητος είχα μείνει μετά το τέλος της προβολής, αλλά και πόσο δικαιωμένος που μια βιντεοκασέτα που σκονιζόταν για μήνες στη συλλογή μου, αποδείχτηκε τόσο καλή.

Είμαι σίγουρος πως όποιος έχει δει το Προετοιμασία Για Έγκλημα μπορεί να με καταλάβει, ειδικά αν έζησε την εμπειρία της ταινίας την εποχή που τα καλά θρίλερ αγωνίας αποτελούσαν είδος προς εξαφάνιση.

Δυνατό, έξυπνο, τολμηρό και γεμάτο ένταση είναι το φιλμ που πρέπει να δει (ακόμα και σήμερα σε περίπτωση που το προσπέρασε) κάθε horror fan που σέβεται τον εαυτό του - ή έστω το Horrorant (!).

H Kate Miller (Angie Dickinson) είναι μια σεξουαλικά καταπιεσμένη και ανασφαλής πενηντάρα.  

Ζει σε έναν γάμο που δεν την καλύπτει πια και έχει έναν γιο (Keith Gordon) με τον οποίο δεν διατηρούν και τις καλύτερες των σχέσεων.

Αυτά της τα προβλήματα σε συνδυασμό με τις έντονες φαντασιώσεις που βλέπει τον τελευταίο καιρό, την οδηγούν  στο σημείο να πολιορκήσει ερωτικά τον  ψυχοθεραπευτή της Dr. Elliott (Michael Caine), με απογοητευτικά όμως αποτελέσματα.

Αναστατωμένη - και ξαναμμένη θα έλεγα - από την εμπειρία της αυτή, παίρνει τους δρόμους και καταλήγει σε ένα μουσείο τέχνης, για να θαυμάσει (… και καλά) τα έργα τέχνης.

Εκεί όμως αντί για κάποιον πίνακα, το βλέμμα της κλέβει ένας γοητευτικός άντρας, ο οποίος μη χάνοντας χρόνο εισβάλλει στο ταξί της, την κουτουπώνει  ελαφρώς (!) και την οδηγεί στο διαμέρισμα του για τα περαιτέρω.

Φεύγοντας όμως από το σπίτι του, η ξανθιά MILF δέχεται επίθεση μέσα στο ασανσέρ από μια μυστηριώδη γυναίκα και κατακρεουργείται αγρίως από το ξυράφι της.

Μοναδική αυτόπτης μάρτυρας του φόνου γίνεται για κακή του τύχη ένα καλόκαρδο call girl, ονόματι  Liz (Nancy Allen). 

Η όμορφη κοπέλα βρίσκεται τυχαία στο σκηνικό του τρόμου και παρά την ταραχή της, προλαβαίνει να δει φευγαλέα το πρόσωπο του δολοφόνου.

Αν και αρχικά ο υπεύθυνος για την υπόθεση, ντετέκτιβ Marino (Dennis Franz) θεωρεί τη νεαρή Liz υπαίτια για τη δολοφονία, αλλάζει γνώμη όταν ο ψυχολόγος της αποθανούσας αναφέρει πως ο δολοφόνος μπορεί να είναι  ο "Bobby", ένας πρώην ασθενής του που επιθυμούσε διακαώς  να κάνει εγχείρηση αλλαγής φύλου.

Και όσο η αστυνομία ψάχνει να βρει ψύλλους στ’ άχυρα, η νεαρή κοπέλα φοβούμενη ότι αποτελεί τον επόμενο στόχο του ψυχοπαθή, δέχεται να συνεργαστεί και να βοηθήσει τον γιο της νεκρής Kate.

Όταν μάλιστα ο δολοφόνος ξαναχτυπά, οι δύο τους αρχίζουν να ερευνούν την υπόθεση ακόμα πιο επίμονα, επιτηρώντας αρχικά έναν έναν τους ασθενείς του Dr. Elliott.

H επιμονή τους αυτή σε συνδυασμό με το θάρρος τους, πολύ γρήγορα τους οδηγήσουν στα πρώτα σημαντικά στοιχεία,  φέρνοντάς τους μπροστά σε αναπάντεχες αποκαλύψεις .

Αποκαλύψεις που θα σοκάρουν, βάζοντας  τη ζωή τους σε άμεσο κίνδυνο.

Με την εξαιρετική του αυτή δημιουργία, ο Brian De Palma ξεκινά από τις σταθερές του εμμονές στο χιτσκοκικό έργο, για να κλείσει το μάτι στον τρόπο με τον οποίο εμείς οι θεατές έχουμε μάθει να βλέπουμε και να διαβάζουμε τις ταινίες τρόμου.

Γενικά όλοι οι χαρακτήρες και οι καταστάσεις που βλέπουμε δεν είναι κάτι καινούριο μιας και εκπροσωπούνται από γνώριμα στερεότυπα του είδους  όπως για παράδειγμα: τα ανύποπτα θύματα, ο παράτολμος ήρωας που αναζητά την αλήθεια, οι αναπάντεχες ανατροπές στην πλοκή και η απροσδόκητη ταυτότητα του δολοφόνου .

Το ενδιαφέρον όμως εδώ, που κάνει και τη διαφορά, είναι πως στην ουσία οι πραγματικοί ρόλοι μοιράζονται μεταξύ των θεατών.

Παίζοντας  έτσι ένα σαρδόνιο παιχνίδι ενοχής και από-ενοχοποίησης απέναντι στα δρώμενα, ο σκηνοθέτης μας μετατρέπει καθ’ όλη  τη διάρκεια, από ερευνητές σε ανύποπτους θεατές και από απλούς παρατηρητές σε ηδονοβλεψίες.

Μάλιστα, με τη συχνή αυθαιρεσία στην αφήγηση, τις  πρωτότυπες γωνίες λήψης και τις αιφνιδιαστικές επεμβάσεις του σ’ αυτά που προσδοκά κανείς να δει, μας παρασύρει  όλο και πιο βαθειά σ’ αυτό το λαβυρινθώδες παιχνίδι λαθεμένων εντυπώσεων, κρυφών στοιχείων και  εντυπωσιακών ανατροπών.

Επίσης τολμά να επαναπροσδιορίσει και να πάει ένα βήμα παραπέρα το βασικότερο κανόνα των ταινιών τρόμου, που θέλει το φινάλε να συμπίπτει με τη λύτρωση του θεατή, δίνοντας ένα τέλος που με τη μορφή ενός ατέλειωτου εφιάλτη ακολουθεί κυκλική πορεία, δίνοντας μας την υπόσχεση πως θα συνεχίσει να μας στοιχειώνει εξακολουθητικά.

Το Προετοιμασία Για Έγκλημα μεταμορφώνεται έτσι με ομολογουμένως αναπάντεχα έξυπνο τρόπο στο ιδανικό εγχειρίδιο για το πώς κανείς μπορεί να διαλύσει και ν’ ανασυνθέσει τη δομή και την προβληματική μιας ταινίας τρόμου.

Τέλος  να πούμε πως είτε ως φόρος τιμής στον Hithcock, είτε ως καθαρόαιμο θριλερ αγωνίας, το φιλμ λειτουργεί άψογα και ως προς τις δύο κατευθύνσεις, συνεχίζοντας να λάμπει μέσα στο χρόνο όπως ακριβώς και οι ταινίες του μετρ.

Με ένα υπέροχο καστ (η Angie Dickinson με το ρόλο της έγραψε ιστορία), μια στυλιζαρισμένη, πρωτοποριακή σκηνοθεσία, υπέροχη μουσική από τον Pino Donaggio και  μερικές κλασικές σκηνές που άφησαν εποχή (δείτε εδώ το αριστουργηματικό 20λεπτο με το «παιχνίδι» στο μουσείο και το φόνο), δεν θα μπορούσε να γίνει κι αλλιώς!

Dressed To Kill (1980) trailer από Horrorant